Ορθοπαιδικός Χειρουργός - Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Εξειδικευθείς στη Ρομποτική και Αρθροσκοπική Χειρουργική των Αρθρώσεων, Ορθοπαιδική Αθλητιατρική Ενηλίκων και Παίδων, Heidelberg Germany
Η άρθρωση του γόνατος δημιουργείται από το μηριαίο οστούν, τη κνήμη και την επιγονατίδα. Οι τελικές επιφάνειες των οστών αυτών καλύπτονται από αρθρικό χόνδρο ώστε να μπορεί να κινηθεί το ένα οστούν σε σχέση με το άλλο, ελαχιστοποιώντας την τριβή των.
Η επιγονατίδα αποτελεί ένα κινούμενο οστούν που βρίσκεται στη πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και πάνω από αυτήν περνά ο τένοντας του τετρακέφαλου μυός και ο συνδυασμός επιγονατίδας και τένοντα δημιουργεί τον εκτατικό μηχανισμό της άρθρωσης.
Το γόνατο χωρίζεται στο έξω, το έσω και το πρόσθιο διαμέρισμα. Το έξω διαμέρισμα αποτελείται από τον έξω μηριαίο κόνδυλο και το έξω κνημιαίο πλατώ, το έσω διαμέρισμα από τον έσω μηριαίο κόνδυλο και το έσω κνημιαίο πλατώ και τέλος το πρόσθιο αποτελείται από την επιγονατίδα και τη μηριαία τροχιλία.
Αριστερά φυσιολογικό γόνατο με τον αρθρικό χόνδρο ακέραιο.
Δεξιά οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Η φθορά του αρθρικού χόνδρου είναι εμφανής
Τελικού σταδίου οστεοαρθρίτιδα του γόνατος. Ο αρθρικός χόνδρος της άρθρωσης έχει πλήρως καταστραφεί
1. ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ. αποτελεί τον συχνότερο τύπο αρθρίτιδας στο γόνατο και αποτελεί μια βραδεία, εξελικτική εκφυλιστική
νόσο στην οποία ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζει σταδιακή φθορά. Ξεκινά συνήθως μετά τη μέση ηλικία και ολοκληρώνεται
κυρίως στις μεγάλες ηλικίες.
2. ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ. αποτελεί φλεγμονώδη τύπο αρθρίτιδας ο οποίος καταστρέφει τον αρθρικό χόνδρο και μπορεί
να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
3. ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ. συμβαίνει συνήθως μετά από τραυματισμό της άρθρωσης. Ο τύπος αυτός της αρθρίτιδας
μοιάζει με την οστεοαρθρίτιδα και μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα από ένα κάταγμα, βλάβη συνδέσμου
ή ρήξη του μηνίσκου που δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα.
Σχηματική απεικόνιση της φυσιολογικής άρθρωσης του γόνατος.
Ακτινογραφία γονάτων άμφω σε όρθια θέση, φυσιολογικές αρθρώσεις δίχως στοιχεία αρθρίτιδας
Μαγνητική τομογραφία γονάτων, φυσιολογική άρθρωση του γόνατος
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Ο πόνος που οφείλετε σε αρθρίτιδα έχει σταδιακή εξέλιξη αλλά η εμφάνιση ξαφνικού έντονου πόνου μπορεί επίσης να συμβεί. Συνήθως η συμπτωματολογία ξεκινά με άλγος μετά από κόπωση και όσο προχωρά η νόσος εμφανίζεται και στην ηρεμία. Ο νυχτερινός πόνος συνήθως σημαίνει οστεοαρθρίτιδα τελικού σταδίου και η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί πλέον τη μοναδική λύση.
Η πάσχουσα άρθρωση μπορεί να εμφανίσει οίδημα (πρήξιμο), να γίνει δύσκαμπτη, να εμφανίσει δυσκολία στη φυσιολογική ροή και το εύρος της κίνησης (απώλεια των τελευταίων μοιρών της κάμψης ή της έκτασης).
Ο πόνος μπορεί να αποτελεί την αιτία που ο ασθενής αισθάνεται αδυναμία του σκέλους στα αρχικά στάδια. Κατά την εξέλιξη της νόσου το άτομο ελαττώνοντας τη λειτουργία της πάσχουσας άρθρωσης οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάπτυξη μυϊκών ατροφιών του τετρακέφαλου και των οπίσθιων μηριαίων μυών έχοντας πια αντικειμενικά την ελάττωση της μυϊκής ισχύος και εμφάνιση αδυναμίας του κάτω άκρου.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΙΑΤΡΟ
Ο ειδικός Ορθοπαιδικός θα εξετάσει το γόνατο για να διαπιστώσει αν παρουσιάζει σημεία φλεγμονής όπως έντονο οίδημα (πρήξιμο), ερυθρότητα και αύξηση της τοπικής θερμοκρασίας.
Κατόπιν θα αξιολογήσει με προσοχή το εύρος και τη ποιότητα της κίνησης της άρθρωσης, θα ψηλαφήσει σε πια σημεία παρουσιάζεται ευαισθησία, αν υπάρχει υγρό μέσα σ’ αυτήν, θα παρατηρήσει τις τυχόν παραμορφώσεις, τον τρόπο που περπατά ο ασθενής και αν εμφανίζει κάποια μορφή χωλότητας ή αδυναμίας επιτέλεσης της κίνησης.
ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Ο απλός ακτινολογικός έλεγχος αναδεικνύει κυρίως την ελάττωση του μεσάρθριου διαστήματος το οποίο υποδηλώνει και την απώλεια του αρθρικού χόνδρου και τα δημιουργούμενα οστεόφυτα. Επίσης μπορεί να αξιολογηθεί και η διαταραχή του μηχανικού άξονα του κάτω άκρου.
Βαριά οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, παρατηρούμε ότι στο έσω διαμέρισμα η φθορά είναι εξεσημασμένη (κόκκινος κύκλος)
Βαριά οστεοαρθρίτιδα του γόνατος η οποία αποδιοργανώνει την άρθρωση
Υπερηχογράφημα γόνατος αναδεικνύει τα οστεοφυτα που δημιουργούνται στο έσω διαμέρισμα του γόνατος γεγονός που υποδηλώνει την προχωρημένη αρθρίτιδα της άρθρωσης
Το CT scanogram αποτελεί το ιδανικό μέσο για τη αξιολόγηση των ανατομικών και μηχανικών αξόνων των κάτω άκρων, την αξιολόγηση δηλαδή του ποσοστού της παρέκκλισης και της παραμόρφωσης της άρθρωσης από το φυσιολογικό.
Φυσιολογικός άξονας των κάτω άκρων.
Ραιβά γόνατα, η συχνότερη παραμόρφωση των ανθρώπων με βαριά οστεοαρθρίτιδα των γονάτων
CT scanogram: αξιολόγηση των μηχανικών και ανατομικών αξόνων των κάτω άκρων για τον ακριβή προσδιορισμό της παραμόρφωσης αυτών.
Η μαγνητική τομογραφία βοηθά τον ιατρό στη λεπτομερέστερη αξιολόγηση του προβλήματος, ελέγχοντας την κατάσταση των αρθρικών χόνδρων, μηνίσκων και συνδέσμων, γεγονός που θα καθορίσει τη τοπογραφία της αρθρίτιδας καθώς και το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί.
Μαγνητική τομογραφία του γόνατος. Βαριάς μορφής στεοαρθρίτιδα.
Προχωρημένη αρθρίτιδα της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης (επιγονατίδα και μηριαία τροχιλία), η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον έντονο πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος - Σύνδρομο επιγονατιδομηριαίας προστριβής
Οι ειδικές αιματολογικές εξετάσεις θα βοηθήσουν στη διαγνωστική διαδικασία της αιτιολογίας της αρθρίτιδας (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα κα).
Η αρθροπλαστική του γόνατος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην ιστορία της ορθοπαιδικής. Σήμερα με την βοήθεια της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και της χειρουργικής τεχνογνωσίας, η επέμβαση της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος αλλάζει σελίδα. Η νέα εποχή της εφαρμογής στον ασθενή των εξατομικευμένων εμφυτευμάτων, προσδίδει την απόλυτη εναρμόνιση των υλικών με την ειδική ανατομική του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά που έχει ανάγκη αντικατάστασης της άρθρωσης του γόνατος. Η διαφοροποίηση της μεθόδου σε σχέση με την κλασική έγκειται στο ότι η μελέτη της κάθε επέμβασης γίνεται πριν τη χειρουργική πράξη με εξαιρετική ακρίβεια , αξιολογώντας το κάτω άκρο ως ενιαία ανατομική μονάδα διορθώνοντας τον μηχανικό άξονα του σκέλους γεγονός που απλουστεύει την διαδικασία κατά την διάρκεια επιτέλεσής της χειρουργικής επέμβασης και υπόσχεται μεγαλύτερη μακροβιότητα του εμφυτεύματος αντικαθιστώντας ουσιαστικά την χειρουργική με πλοηγό
Άρθρο στην εφημερίδα ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, περιοδικό BHMADONA