ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΧΟΝΔΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ - ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΙΚΟΥ ΧΟΝΔΡΟΥ
Κάθε χρόνο χιλίαδες άνθρωποι στον κόσμο υποφέρουν από βλάβες του αρθικού χόνδρου οι οποίες κατά κύριο λόγο προέρχονται από τραυματισμούς των αρθρώσεων ή από τη νόσο της διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας (osteochondritis dissecans).
Τα οστεοχόνδρινα ελλείμματα εμφανίζονται συνήθως σε νεαρές ηλικίες προκαλούν έντονο πόνο στην άρθρωση και λειτουργική ανικανότητα.
Γενικότερα η φυσική αποκατάσταση των βλαβών του αρθρικού χόνδρου δεν είναι δυνατή διότι ο υαλοειδής χόνδρος δεν έχει τη δυνατότητα της αυτόνομης αναγέννησης, με αποτέλεσμα τα άτομα που πάσχουν, εάν δεν υποβληθούν σε ειδική θεραπεία, να αναπτύξουν γρήγορα εκφυλιστική οστεοαρθροπάθεια.
Η άρθρωση του γόνατος. Τα λευκά σημεία υποδηλώνουν τον αρθρικό χόνδρο. Αριστερά υπάρχει βλάβη του χόνδρου
Ο Ορθοπαιδικός χειρουργός σήμερα διαθέτει στα χέρια του μεθόδους και τεχνικές οι οποίες μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα οστεοχόνδρινα ελλείμματα των αρθρώσεων και να προλάβουν τις πρόωρες εκφυλιστικές αλοιώσεις του χόνδρου οι οποίες μοιραία θα οδηγήσουν σε μείζονες επεμβάσεις της ορθοπαιδικής (αρθροπλαστική του γόνατος).
Βλάβη του αρθρικού χόνδρου στον έσω μηριαίο κόνδυλο. (Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα).
Μαγνητική τομογραφία. Βλάβη του αρθρικού χόνδρου στον μηριαίο κόνδυλο μετωπιαία και οβελιαία προβολές.
Αποσπασθέν τμήμα του αρθρικού χόνδρου από την άρθρωση του γόνατος.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΙΚΟΥ ΧΟΝΔΡΟΥ
Ο αρθρικός υαλοειδής χόνδρος αποτελεί ένα στρώμα πάχους πάνω από 5 mm που καλύπτει τα άκρα των μακρών οστών που αποτελούν μια κινούμενη άρθρωση και διαθέτει μοναδικές εμβιομηχανικές και βιοχημικές ιδιότητες.
Το κύριο δομικό στοιχείο του χόνδρου είναι το κολλαγόνο τύπου ΙΙ το οποίο είναι και υπεύθυνο για την εξαιρετική αντοχή του. Επίσης οι πρωτεογλυκάνες, το υαλουρονικό οξύ και το νερό συμπληρώνουν τη δομή αυτού και τον καθιστούν ιδιαίτερα ανθεκτικό στις πιέσεις και του προσδίδουν την ικανότητα να εκπτύσεται μετά αυτές.
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΥΤΟΛΟΓΩΝ ΧΟΝΔΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ - ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ
Η μεταμόσχευση αυτόλογων χονδροκυττάρων αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στο χώρο της οθροπαιδικής και συνεχώς αποδεικνύει ότι αποτελεί μια μέθοδο υποσχόμενη για την αναδημιουργία χόνδρου (hyaline-like cartilage), που μιμίται τις εμβιομηχανικές και φυσικές ιδιότητες του υαλοειδούς χόνδρου.
Η επιλογή των ασθενών:
• Με επίμονη συμπτωματολογία (πόνος, δυσλειτουργία).
• Ηλικίες από 15-55 ετών.
• Τα ελλείμματα του χόνδρου δεν πρέπει να οφείλονται σε οστεοαρθρίτιδα ή ρευματοειδή αρθρίτιδα.
• Μεμονωμένη ή και πολυεστιακή βλάβη του αρθρικού χόνδρου.
• Στις περιπτώσεις εκείνες με διαταραχές του κνημομηριαίου άξονα (ραιβότητα ή βλαισότητα του γόνατος), η μεταμόσχευση πρέπει να συνοδευτεί και με τη κατάλληλη οστεοτομία διόρθρωσης στον ίδιο χειρουργικό χρόνο, για βελτίωση των κλινικών αποτελεσμάτων του ασθενούς.
Βλάβη του χόνδρου στον αστράγαλο.
Η διαδικασία της μεταμόσχευσης των χονδροκυττάρων περιλαμβάνει δύο στάδια.
1ο Στάδιο: Αρθροσκοπική λήψη χονδροκυττάρων (200-500mg) από τον ίδιο τον ασθενή και αποστολή αυτών για καλλιέργεια σε εξειδικευμένο κέντρο στο εξωτερικό. Η καλλιέργεια των χονδροκυττάρων γίνεται με ειδικές τεχνικές και χρειάζεται 4-5 εβδομάδες.
2ο Στάδιο: Αρθροσκοπική τοποθέτηση των καλλιεργημένων αυτομοσχευμάτων ή τοποθέτησή τους με διάνοιξη της άρθρωσης με μικρή τομή αναλόγως το σημείο του ελλείμματος και της έκτασης αυτού (mini open operation).
Μετά τη φάση αυτή ο ασθενής ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης της άρθρωσης που διαρκεί από 6-12 εβδομάδες. Μετά το πέρας 6-12 μηνών θα επέλθει η ωρίμανση του νέου χόνδρου και θα δώσει τη δυνατότητα πλέον στον ασθενή να επιστρέψει πλήρως στις δραστηριότητές του.
Η χόνδρινη βλάβη έχει καθαριστεί και είναι έτοιμη να δεχθεί το αυτόλογο μόσχευμα χονδροκυττάρων.
Καλλιέργεια χονδροκυττάρων σε εταιρία Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα
Η καλλιέργεια των χονδροκυττάρων σε ειδικό φιλμ.
Μορφοποίηση των καλλιεργημένων χονδροκυττάρων για την ακριβή τοποθέτησή των στο έλλειμμα της άρθρωσης.
Τα χονδροκύτταρα είναι έτοιμα προς μεταμόσχευση.
Τα καλλιεργημένα χονδροκύτταρα έχουν τοποθετηθεί και έχουν καλύψει το χόνδρινο έλλειμμα.
Εφαρμογή των καλλιεργημένων βλαστοκυττάρων στην εστία της βλάβης του αρθρικού χόνδρου
Τοποθέτηση των καλλιεργημένων χονδροκυττάρων με την μέθοδο της αρθροσκόπησης.
Η μεταμόσχευση αυτόλογων χονδροκυττάρων έχει ολοκληρωθεί. Η άρθρωση κινείται φυσιολογικά.
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ ΧΟΝΔΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΙΝΑΙ:
• Η χειρουργική επέμβαση διαρκεί περίπου 30-45 λεπτά και μπορεί να γίνει με αρθροσκοπική ή ανοιχτή μέθοδο με πολύ μικρή χειρουργική τομή (mini open). Αυτό σημαίνει αμέσως ότι και η χρονική διάρκεια της αναισθησίας θα είναι μικρότερη.
• Εφαρμόζεται και σε οστεοχόνδρινα ελλείμματα >2 τετραγωνικών εκατοστών ενώ άλλες μέθοδοι δεν μπορούν να καλύψουν μεγάλα κενά στον αρθρικό χόνδρο.
• Μικρότερο διάστημα παραμονής στο Νοσοκομείο
• Μικρότερη περίοδος φαρμακευτικής μετεγχειρητικής αγωγής
• Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι πολύ λιγότερος σε σύγκριση με άλλες παρεμβατικότερες μεθόδους.
• Το χρονικό διάστημα για την αποκατάσταση της άρθρωσης του ασθενούς είναι πολύ μικρότερο το οποίο σημαίνει ότι ο ασθενής θα επιστρέψει πολύ γρήγορα στις καθημερινές του ασχολίες επαγγελματικές ή αθλητικές.
• Εφαρμόζεται και σε εφήβους σε αντίθεση με άλλες θεραπευτικές μεθόδους οι οποίες δεν ενδείκνυνται σε νέα άτομα.
Η μέθοδος αρχικά εφαρμόστηκε στην άρθρωση του γόνατος, σταδιακά περιελήφθει και η άρθρωση της ποδοκνημικής και σήμερα μπορεί να εφαρμοστεί στις περισσότερες αρθρώσεις του σώματος.
Μελέτες που έχουν λάβει χώρα σε παγκόσμια κλίμακα αναδεικνύουν τη θεραπευτική αυτή μέθοδο αντιμετώπισης των οστεοχόνδρινων ελλειμμάτων ως αποτελεσματική και σήμερα εφαρμόζεται σε όλες τις εξελιγμένες χώρες στο κόσμο.
Η σωστή επιλογή των ασθενών καθώς η ακριβής προεγχειρητική αξιολόγηση αυτών, και η συμόρφωση τους στο μετεγχειρητικό πρόγραμμα αποκατάστασης, αποτελούν αναμφίβολα τους παράγοντες επιτυχίας της σύγχρονης θεραπευτικής αυτής μεθόδου.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Μετά την επέμβαση της αυτόλογης μεταμόσχευσης των χονδροκυττάρων ο ασθενής δεν πατά το χειρουργημένο κάτω άκρο για τις πρώτες 6 μετεγχειρητικές εβδομάδες. Η χρήση βακτηριών είναι απαραίτητη για την υποβοήθηση της βάδισης.
Μετά τις 6 εβδομάδες ο ασθενής φορτίζει το χειρουργημένο άκρο σταδιακά και αποδεσμεύεται από τις πατερίτσες.
Η φυσικοθεραπεία ξεκινά τη 2η μετεγχειρητική ημέρα με παθητική κινητοποίηση του γόνατος ως την 4η εβδομάδα. (υπό την καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή).
Μετά την 6η εβδομάδα και ως τη 12η εβδομάδα μετά το χειρουργείο ο ασθενής δίνει πλήρη φόρτιση στο σκέλος και η άρθρωση κινείται σε πλήρες εύρος.
Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις (ενεργητικές και ασκήσεις με σταδιακά αυξανόμενη αντίσταση) για την ενδυνάμωση των μυών (τετρακέφαλου, δικέφαλου μηριαίου, γαστροκνημία).
Από τη 12η εβδομάδα και πέρα η μυϊκή ενδυνάμωση με ασκήσεις με αντίσταση είναι πιο εντατική. Η επιστροφή στη πλήρη δραστηριότητα (αθλητική) λαμβάνει μέρος μετά από 8-12 μήνες από το χειρουργείο.
Πανευρωπαϊκό Συνέδριο ESSKA, Γενεύη, Ελβετία. Παρουσίαση εργασίας με θέμα " Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα του γόνατος. Μεταμόσχευση χονδροκυττάρων σε συνδυασμό με διορθωτική οστεοτομία"