ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΑΚΤΥΛΩΝ ΤΟΥ ΠΟΔΙΟΥ
Hammer toes: σφυροδακτυλία
Claw toes: γαμψοδακτυλία
Παραμορφώσεις των δακτύλων
Στην καθημερινή κλινική ιατρική πράξη συναντούμε ανθρώπους με παραμορφώσεις των δακτύλων του ποδιού οι οποίες εκτός από το αισθητικό μειονέκτημα τις περισσότερες φορές δημιουργούν λειτουργικά προβλήματα στον ασθενή επηρεάζοντας αρνητικά την ψυχολογία των.
Η παραμορφώσεις των δακτύλων μπορεί να αφορούν σε μία ή και όλες τις αρθρώσεις των δακτύλων του ποδός.
Ο όρος γαμψοδακτυλία (claw toe) αναφέρεται στην παραμόρφωση όλων των αρθρώσεων του δακτύλου. Το δάκτυλο λαμβάνει σχήμα ‘γάντζου’ και δυσκολεύει τον ασθενή να φορέσει υποδήματα της αρεσκείας του.
Γαμψοδακτυλία: η εγγύς άρθρωση φέρνει το δάκτυλο του ποδιού σε υπερέκταση και οι περιφερικές αρθρώσεις σε κάμψη δημιουργώντας την εικόνα 'γάντζου'
Ο όρος σφυροδακτυλία (mallet toe και hammer toe), αναφέρεται στην παραμόρφωση ενός εκ των τριών αρθρώσεων του δακτύλου δημιουργώντας την παραμόρφωση που ομοιάζει με σφυρί.
Σφυροδακτυλία: Η περιφερική άρθρωση του δακτύλου κάμπεται δημιουργώντας την εικόνα του 'σφυριού'
Σφυροδακτυλία. Το βέλος δείχνει το επώδυνο σημείο στην ονυχοφόρο φάλαγγα του 2ου δακτύλου το οποίο δημιουργεί προβλήματα στην υπόδηση
Στατιστικά η παραμορφώσεις εμφανίζονται σε όλες τις ηλικίες αλλά συχνότερά από την ηλικία των 60 έως 80 έτη.
Οι γυναίκες εμφανίζουν 4-5 φορές συχνότερα τα προβλήματα αυτά σε σχέση με τους άντρες.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Οι παραμορφώσεις των δακτύλων του ποδιού μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες.
- Σε κοιλοποδία (αυξημένη ποδική καμάρα πέραν του φυσιολογικού),
- Γενετικοί παράγοντες
- Η χρήση υποδημάτων τα οποία είναι μικρά σε μέγεθος πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε παραμορφώσεις των δακτύλων. Σε πολλά άτομα το δεύτερο δάκτυλο είναι μακρύτερο από το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού. Αν το παπούτσι που φορά το άτομο είναι σύμφωνα με το μεγάλο δάκτυλο τότε το δεύτερο δάκτυλο αναγκάζεται να παραμορφωθεί και να προσαρμοστεί στο στενό παπούτσι. Επίσης τα γυναικεία υποδήματα με ψηλά τακούνια (γόβες) έχουν ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση προβλημάτων στα δάκτυλα.
- Η ρευματοειδής ή η ψωριασική αρθρίτιδα δημιουργεί μερικές φορές σοβαρές παραμορφώσεις των δακτύλων.
- Νευρολογικά νοσήματα – Charcot-Marie- Tooth syndrome, εγκεφαλική παράλυση- τα οποία δημιουργούν ανισοκατανομή των δυνάμεων που ασκούνται μέσω των τενόντων στα δάκτυλα.
- Τραυματικές καταστάσεις του ποδιού.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Οι ασθενείς με προβλήματα στα δάκτυλα των ποδιών αναφέρουν κυρίως πόνο ο οποίος οφείλεται στου κάλους που δημιουργούνται στη ράχη των δακτύλων λόγω της πίεσης που δέχονται από τα υποδήματα καθώς και προβλήματα στα νύχια-δυστροφίες-. Ο πόνος εμφανίζεται μετά από αρκετά συνήθως χρόνια. Αν η γαμψοδακτυλία ή η σφυροδακτυλία οφείλεται σε ρευματοειδή αρθρίτιδα τότε ο πόνος οφείλεται στη φλεγμονή των αρθρώσεων των δακτύλων.
Το άτομο δυσκολεύεται να φορέσει το παπούτσια του και αρχίζει έτσι να περιορίζει την κινητικότητά του με αποτέλεσμα να προσθέτει σωματικό βάρος επιδεινώνοντας με τον τρόπο αυτό το πρόβλημα.
Το σύνολο αυτό των πραγμάτων δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα στον ασθενή οδηγώντας τον να περιορίσει ακόμα περισσότερο τη σωματική δραστηριότητα και να κλειστεί στον εαυτό του.
Η συνύπαρξη κάλων στο πέλμα των ποδιών είναι συχνή καθώς και η εμφάνιση βλαισού μεγάλου δακτύλου και κοιλοποδίας.
Οι παραμορφώσεις των δακτύλων δημιουργούν προβλήματα στη βάδιση ως σύνολο, ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια των παραμορφώσεων.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Ο εξειδικευμένος στη χειρουργική του άκρου ποδός Ορθοπαιδικός χειρουργός θα αξιολογήσει κλινικά το πόδι εντοπίζοντας με τον τρόπο αυτό τον λόγο της ύπαρξης της γαμψοδακτυλίας ή σφυροδακτυλίας, την δυσκαμψία της παραμόρφωσης, την χρονιότητα αυτής και τη συνύπαρξη άλλων προβλημάτων στο πόδι (κάλους, βλαισός μέγας δάκτυλος, κοιλοποδία κα)
Επίσης πρέπει να αξιολογηθεί η γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου δηλαδή η διερεύνηση παθήσεων οι οποίες μπορεί να αποτελούν την αιτία της εμφάνισης των παραμορφώσεων (ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα, νευρολογικά προβλήματα κα).
Η αξιολόγηση της βάδισης του ασθενούς με τα προβλήματα στα δάκτυλα είναι απαραίτητη καθώς και ο κλινικός έλεγχος άλλων αρθρώσεων που μπορεί να επηρεάζονται από τη κατάσταση των ποδιών (γόνατα).
ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
- Ο ακτινολογικός έλεγχος των ποδιών αποτελεί τη βασική απεικονιστική εξέταση.
- Ο αιματολογικός έλεγχος για την διερεύνηση αυτοάνοσων νοσημάτων (ρευματοειδής αρθρίτιδα), καθώς και ό έλεγχος του σακχάρου του αίματος κλείνουν τον κύκλο του εργαστηριακού ελέγχου.
- Η αξιολόγηση των αγγείων -triplex αγγείων-, του κάτω άκρου θα βοηθήσει τον Ορθοπαιδικό για τη δυναμική που έχει το δέρμα για επούλωση μετά από την χειρουργική αντιμετώπιση.